गजल मझै घायल हुनेछौ, मायामा डुबेपछी ; प्रेमी रोयल हुनेछौ, मायामा डुबेपछी । (१) झुम्नेछौ नशामा, चौबिसै घण्टा प्रेमको; मझै कायल हुनेछौ, मायामा डुबेपछी । (२) अर्थहिन लाग्ने छ, बसाई राजधानीको ; स्वत: दिपायल् हुनछौ, मायामा डुबेपछी । (३) छिनो-फानो हुनेछैन, मुद्दा प्रेमको तिम्रो ; बन्द फायल हुनेछौ , मायामा डुबेपछी । (४) तस्बिर उस्को छापिनेछ, मुटु ढाकेर तिम्रो ; रंगिन टायल हुनेछौ , मायामा डुबेपछी । रचना: यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर चैत्र २, २०७० साल

गजल यस्तो लाग्छ जग राम्रो, बसेकै छ उठानमा ; स्वस्थ बीउ बिकाशको, खसेकै छ भुटानमा । (१) स्वच्छ पानी परिपुर्ण, खोला र झरनाहरु ; प्रकृतिको सामिप्यता, देखिदै छ भुटानमा । (२) राष्ट्रियता ह्रदयमा, राखिने भएता पनि ; नियम बन्दै सबैतिर, छाएकै छ भुटानमा। (३) जीव हत्या गरिदैन, बौद्धमार्गी भएकाले ; मांसाहारी भोजनादी, चलेकै छ भुटानमा। (४) सुर्ति सेवन निषेध छ,चलन्-चल्ति अलि अर्कै; दुमो, दारु, धुम्रपान, बढेकै छ भुटानमा । ( भुटानमा काँचो सुपारीयुक्त पानलाई दुमो भनिन्छ ।) रचना: यज्ञ प्रसाद गिरी

गजल त्यति सस्तो किन ठान्यौ, तिम्ले पा’को मेरो माया; बिना स्वार्थ दिलै देखी , उर्लि आ’को मेरो माया । (१) यति छिटै बिर्सी दियौ, मानकहरु जिन्दगीका ; प्रकृतिलाई साक्षी राखी, हिजै ला’को मेरो माया । (२) सुनै खानु, सुनै पिउनु, सुनै ओढि निदाउनु ; कहिले पनि नसम्झनु,बिर्सी गा’को मेरो माया। (३) लाग्यो होला तिमीलाई, माया एउटा खेल जस्तो; मलाई भने दुखाई भो, घाउ भा’को मेरो माया । (४) गल्ती ठुलो मेरै थियो , तिम्लाई मुटु सुम्पी दिएँ; न निल्नु न ओकल्नु भो, तातै खा’को मेरो माया । रचना: यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर चैत्र १, २०२७ साल

गजल समाजको हरेक तप्का, आ-आफ्नै तालमा छ ; कही कतै नभएको, गाईजात्रा नेपालमा छ । (१) नारा मात्र छन् पार्टीसंग, योजना छैनन्; यो मेरो राष्ट्र चलेकै, ख्याल-ख्यालमा छ । (२) मुखले आदर्श बोलेर, थाक्दैनौ हामीहरु ; भित्री मन भने, स्वार्थको आहालमा छ। (३) पोहरसाल पनि रह्यो,मन्सुन् र भन्सुन् खास्; अझै त्यसैको पुनरावृति, आउने सालमा छ । (४) किन अपराधीहरु बढी रहेछन, दिन-प्रतिदिन ? रहस्यमय गाँठी कुरो , राजनैतिक ढालमा छ । रचना: यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर चैत्र १ गते, २०७० साल

गजल बैठक, छलफल र निर्णय पनि हुन्छ ; सधै राखिने यस्को,बिषय पनि हुन्छ ‘ (१) के हुन्छ निर्णयको,असर बेपत्ता सधै; बिषयको तर उदय र विलय पनि हुन्छ । (२) कस्का र केका लागि बस्छन बैठक खै? तथापि यस्को शुर र लय पनि हुन्छ । (३) न बन्यो संविधान, न काम कुनै समयमा ; बैठकको उपलब्धी भने, सयमा सय हुन्छ । (४) हरेक समस्यालाई ठोकौ, बैठककै बन्दुकले; अनि प्रतिष्ठाको एउटै बिषय, हिमालय हुन्छ। रचना : यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर फागुन २९, २०७० साल

गजल नजरलाई नजरबाटै, तिखो वार भएपछी; अत्याचार हुँदा हुँदै, अतिसार भएपछी । (१) न छ दिनमा चैन, न निद्रा छ रातमा ; प्रेमको छुराले दिल, वारपार भएपछी । (२) मझधारमा होमिएर , बेठेगान भए मत ; तिम्रो चाहना मात्रै, सिग्ङो संसार भएपछी । (३) पुतली बत्तीमा पर्छन्, अन्धो प्रेममा भन्थे; धेरै ढिलो थाहा पाएँ, जली अंगार भएपछी । (४) न त कूनै गुनासो छ, न केही गर्न सक्छु म; आफ्नै मुटु विवशतामा, तार-तार भएपछी । रचनाः यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर फागुन २९, २०७० साल

गजल दुर्भाग्यको झरी बर्षि, कुट्नु सम्म कुटे पछी; हराउँदै छु आफैभित्र, तिम्रो साथ छुटेपछी। (१) सपनाहरु सजाएथें,हिजो जस्को भरोसामा; दुनियाको चिनारी भो , उसैले नै लुटेपछी । (२) असारको ताल जस्तै, जिन्दगी टिल्पिल भयो; अवस्था र ब्यवस्थाको, तालमेल छुटेपछी । (३) ठिकै भन्यौ जिन्दगीमा, आशावादी हुने कुरा; बाँच्नु गाह्रो हिदो रै’छ, बिश्वासनै टुटे पछी । (४) कसरी देखिने होला, तिम्रो प्रतिबिम्ब अब ; ऐना मेरो ह्रदयको, टुक्रिएर फुटेपछी। रचना : यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर फागुन २८, २०७० साल

गजल तिम्रो माया ह्रदयमा, नमेटिने छाप भयो ; अतितको याद पनि, पोली राख्ने राप भयो। (१) कसैलाई माया बन्यो, रमाईलो खेल जस्तो ; कसैलाई जिन्दगीमा, त्यही अभिशाप भयो ; (२) यौवन साट्ने चलन चल्यो, खुलेआम पैसासंग; त्यही यौवन कसैलाई, जिन्दगीको श्राप भयो । (३) कसैलाई बाचाहरु, हल्का गफ गरे जस्तो ; कसैलाई तपस्विझै, निरन्तरको जाप भयो ; (४) पोको खोल्नु बेअर्थ छ, तिम्रो सामु गुनासोको; त्यही गर जे-जे गर्दा, तिम्लाई फलिफाप भयो । रचना : यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर माघ २३, २०७० साल

गजल बुझ्या’छु चाहना तिम्रो ; बुझ्या’छु बहाना तिम्रो । (१) देखावटि रिस भित्र ; सुकोमल भावना तिम्रो । (२) छेकिएन मौनताले ; नजरको निशाना तिम्रो । (३) दृष्टिको परिधीभित्र ; बिझायो रमाना तिम्रो । (४) ह्रदयको स्वर्ग बन्छ ; साथको चाहना तिम्रो । रचना : यज्ञ प्रसाद गिरि आनन्दबस्ती, ललितपुर माघ २३, २०७० साल

गजल पानीबाट बाहिरतिर, पारिएको माछा भएँ ; फगत स्वादकै लागी, तारिएको माछा भएँ । (१) नुन मसला पनि , मलियो मेरो शरिरमा ; अरुकै सेवामा अघि, सारिएको माछा भएँ । (२) निचोरिएको पनि छु, अर्कैको खुसीको लागी; तातो पानीमा झोल, झारिएको माछा भएँ। (३) सपनाहरु तातो तवामा, दिनहुँ डाँमिदै छन्; माछाबाट रोष्टमा , झारिएको माछा भएँ । (४) गुन्द्रुक भटमाससंग पनि, साँधिएर हजुर; रक्सीसंग जोडी बाँधी, नारिएको माछा भएँ । रचना : यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर माघ २३, २०७० साल

गजल एउटा प्रसिद्ध मन्दिर छ , मेरै घर अगाडी ; सधै आरोपित तक्दिर छ, मेरै घर अगाडी । (१) चली रहेछ पुजा-आजा, र सत्संग निरन्तर; भित्री आरोप गम्भिर छ, मरै घर अगाडी । (२) सुन्छु परमात्मा,स्वर्ग र मोक्षका कुरा सधै ; दुखी मानवता अधिर छ, मेरै घर अगाडी । (३) न्याय र सुरक्षा, फगत भाषणका बिषय बनें ; लाश जस्तो उस्को शरिर छ, मेरै घर अगाडी । (४) चौतर्फी ब्याप्त छ,बेथिति,भष्ट्राचार र डकैति; नेताको तर ठाडो शिर छ , मेरै घर अगाडी । रचना : यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर फागुन २४, २०७० साल

गजल लाग्छ किन उजाडिन्छ, आज यो बहार किन ? अनायासै आजभोली, रुखो ब्यवहार किन ? (१) मेरो मन्मा तिम्रो लागि ,शुभेच्छाको हिमाल छ; मैमाथी नै तिमीबाटै, वार माथि वार किन ? (२) बिर्सिएर यति छिटै , तिम्ले सबै बाचाहरु ; लगाउन तम्सिएको,आज काँडे तार किन ? (३) मेरो साथ तिमीलाई , सुहाएन भने भन ; बिनाअर्थ आरोपको, यस्तो अतिसार किन ? (४) कसैलाई दुनियाँमा , द्रब्य ठुलै भए पनि ; अरु बाटो चुने हुन्छ, मायाको ब्यापार किन ? रचना : यज्ञ प्रसाद गिरी आनन्दबस्ती, ललितपुर माघ २३, २०७० साल